Oeganda - laatste indrukken

Na een gebroken nacht in de bus komen we met zonsopgang aan in Jinja. We zijn terug in Oeganda. Het voelt als een soort thuiskomen en opluchting overspoelt ons. Niet alleen omdat we veilig terug zijn en dus het einde van de reis gehaald hebben, ook omdat Oeganda bij ons beide met stip favoriet is. De vlakke savannes van Kenia zijn ingewisseld voor de glooiende heuvels en bananenbomen. Ondanks dat we niet echt nare ervaringen hebben gehad hiervoor, is het ook fijn om weer omringd te zijn door Oegandezen- het is een ontzettend lief volk wat ons een heel veilig gevoel geeft. En, niet onbelangrijk, hier kunnen we zonder angst in de bus zitten. Dat ben ik in het vorige blog helemaal vergeten, maar daar vertelde onze gids Peter al op de eerste dag dat als we door de politie zouden worden tegengehouden, we moesten zeggen dat hij een vriend van ons is. De door en door corrupte politie daar hoeft kennelijk geen geld van groepen vrienden, maar neemt dit wel onder dwang van tourbedrijven af. Op dag twee zijn we inderdaad van de weg gehaald. In eerste instantie spraken ze alleen Peter aan, die we al meerdere keren het woord 'rafiki' hoorden zeggen (Swahili voor vriend). Toen één van de politiemannen zich naar mijn raampje verplaatste was er dus geen weg terug. Super enthousiast hebben we hem gedag gezegd, en meteen vroeg hij bars wat we aan het doen waren. 'Peter is een vriend die ons naar de paardrijtocht brengt.' Hij geloofde er natuurlijk geen snars van en snauwde of we de auto hadden gehuurd. Ik bedacht me dat technisch gezien wij een gids, niet een auto hadden gehuurd, en dat het dus niet echt een leugen is. 'Nee, wíj hebben de auto niet gehuurd'. De politieman geloofde het nog steeds niet en stelde dezelfde vragen nog een paar keer. Ik bleef stug dezelfde antwoorden herhalen en hij werd bozer en bozer, terwijl hij met zijn gezicht steeds dichter bij de mijne kwam. Uiteindelijk riep hij zijn chef erbij, die zo mogelijk nog intimiderender was. Die kwam ook bij het raampje staan, keek ons een paar seconden indringend aan, hief zijn handen en riep met een supergrote lach op zijn gezicht 'welkom!'. De waarheid iets anders voordoen bij de douane in Paraguay is één ding, liegen tegen de tot het bot rotte politie van Kenia; dat wil ik nooit, nooit meer doen. En dus is het heel fijn om terug te zijn in Oeganda waar dit soort grapjes niet worden uitgehaald.
Jinja is één van de hoogtepunten van Oeganda, een klein dorpje aan het Victoria meer. Trots verkondigen zij dat deze plek de oorsprong van de Nijl is. Na wat onderzoek blijkt dat zij niet de enige zijn die dit boasten, maar dat maakt de plek het bezoeken niet minder waard. Niet geheel verrassend is er hier dan ook veel in en om het water te doen. Na de eerste dag een beetje door het dorp te hebben geslenterd ,een plan te hebben gemaakt en te zijn uitgerust van de lange nacht in de bus, gaan we de tweede dag op stap. Lisanne wilde in Kenia al graag suppen maar dat is er daar niet van gekomen, dus dat gaan we hier doen. Met een boda boda, hoe kan het ook anders, gaan we 10km op weg over de modderige paden naar de plek waar we het water op kunnen. Nadat we eerst even daar wat rondhangen om de regen uit te zitten (het regenseizoen is inmiddels in volle glorie begonnen), stappen we uiteindelijk onze borden op. Lisanne pendelt meteen vrolijk weg, ik heb de eerste minuten verdomd veel moeite om überhaupt te blijven staan, peddelen komt later pas. Uiteindelijk krijg ik ook de slag te pakken en zo struinen we door de Nijl heen. Dit mag zonder gids, dus we kunnen lekker doen waar we zin in hebben. Langs de met regenwoud begroeide oevers gaan we helemaal op in de schitterende omgeving en we zien de meest exotische vogels, vlinders, en zelfs apen. Na het wild te hebben gezien vanuit de auto, de boot, te paard en op de fiets, is ook dit weer een heel andere ervaring.
Na het heerlijk rustgevende gepeddel op de supboarden gaan we de volgende dag voor het echte werk: we gaan raften! 19 kilometer lang dalen we de Nijl af over verschillende 'rapids' (combinaties van stroomversnellingen, golven en watervallen). Met nog drie andere reizigers en een gids gaan we de boot in. Onderling kunnen we het meteen vinden met Pin en Liam die ook in de boot zitten. De derde persoon, Mark, baart ons vooral zorgen. Hij is de ochtend begonnen met een stevige discussie dat hij een biertje wilde om het trillen van zijn handen tegen te gaan (dat mocht niet, je moet nuchter de boot in), en lijkt zelfs de simpelste instructies niet te begrijpen. Met ons mee gaan nog drie professionele kajakkers en een safety-boat, voor het geval we in het water belanden (of Mark er een zooitje van maakt). Na een bijzonder korte instructie van drie minuten gaan we de eerste rapid al in. Dit is er eentje van niveau 2, en is niet meer dan een paar hobbeltjes. Kort daarop volgt een rapid van niveau 3, iets heftiger dan de vorige maar we zitten nog steeds lekker in de boot. Best makkelijk dat raften. Daarna volgt een lang, vlak stuk, waarin de rest van de instructie en training voor als het misgaat volgt. We leren wat we moeten doen als iemand uit de boot valt of als de boot ondersteboven slaat. De gids legt ons uit dat er nu twee rapids volgen, een paar woeste golven van niveau 4, en dan een waterval van niveau 5. Deze waterval had ik al op foto's gezien, vier meter recht naar beneden. Voor de excursie had ik al gemeld deze onder geen beding te willen doen (dat kan, dan ga je in de safety-boat die een rustigere weg kiest). Naast deze waterval ligt een rapid die zelfs professionals vrezen en de 'Dead Dutchman' heet, en daar is ook echt een Nederlander overleden. Toegegeven, deze man was van het lotje getikt en is in een opblaasbootje van deze rapid afgegaan, maar heel geruststellend is het niet. Uiteindelijk besluit ik dat ik mezelf achteraf een watje ga vinden als ik de waterval niet af ga. Daarbij zit Lisanne als een gek te stralen hoe tof ze het allemaal wel niet vindt, dus uitstappen zou een onoverkomelijk gezichtsverlies zijn. Mijn ego is groter dan mijn angst, dus ik blijf zitten. De eerste rapid bestaat inderdaad uit enorme golven waar we recht tegenop gaan, en is best wel heel erg leuk. Als we daar goed doorheen zijn gekomen hebben we ongeveer een halve minuut om te zeggen hoe tof we het vinden voordat we de stroomversnelling voor de waterval in gaan. Plotseling vindt iedereen het toch wel spannend, ik vind het HELEMAAL NIET LEUK, maar er is geen weg meer terug. Om het allemaal nog wat erger te maken draait ons bootje en stevenen we bijna achteruit op de waterval af. Daar klappen we bovenop een rots, die ons in de juiste positie brengt. De neus gaat over de rand, en voor een moment wat eindeloos lijkt de duren varen we door totdat de boot zijn evenwicht verliest en we verticaal naar beneden storten. Een seconde later crashen we in het woeste water onder de waterval en gaan volledig kopje onder. We slaan alle kanten op en ik knijp het koord om de boot met alle macht fijn, ik weiger van boord te gaan. Om mij heen zie en voel ik ledematen alle kanten op vliegen. Dan plotseling zijn we boven en zit iedereen even verbaasd om zich heen te kijken: we zijn allemaal blijven zitten! Gelukkig hebben we daarna een dik half uur vlak water zodat we wat kunnen drinken en eten en bijkomen, tegen het einde zijn mijn knieën ietwat gestopt met trillen.
Er volgen dan nog twee rapids van niveau 3 en 4, en dan moeten we de boot uit en een stukje lopen. Er is een stroming die zo heftig is dat zelfs de professionals uit het water komen en halverwege de rapid weer instappen. Deze rapid heet, ook heel geruststellend, de 'Bad Place'. Dit is er één van niveau 5 met zeer grote kans van omslaan. Ik vind mezelf superstoer dat ik de waterval heb gedaan en heb er nu volledig vrede mee dat ik een enorme schijtbak ben, en stap dus samen met Mark in de safety-boot. Die moet nog steeds een route nemen van niveau 4, ik zit in mijn eentje voorin te stralen terwijl we tegen de golven opvliegen, en heb de tijd van mijn leven (oprecht). Zo leuk, dat als blijkt dat we best lang moeten wachten tot de rest een keer in de andere boot stapt, de bestuurder besluit terug te roeien zodat wij nog een keer deze route kunnen afleggen. Dan wachten we op een wat rustiger stukje tot de rest ook het water in komt. In eerste instantie ziet hun rit er vredig uit: het bootje blijft vlak en het water is vooral wild, maar zonder echte golven. Als ze halverwege zijn, zegt de kapitein van mijn boot ineens lachend: 'ze gaan omslaan!' Het lijkt me sterk, want er is niets aan de hand, maar drie seconden later ligt de boot inderdaad ondersteboven. Wij moeten er hard om lachen vanuit onze veilige boot. De gids staat binnen een paar seconden bovenop de boot, heel indrukwekkend. Zonder enige houvast vindt hij zijn balans terwijl de boot als een tol door de nu wel heel woeste golven heen slaat. Liam komt na een paar seconden zich vasthoudend aan een kajak voorbij drijven, voor hem was het hele gebeuren zo rustgevend dat hij zelfs nog de peddel van één van de andere drenkelingen uit de golven heeft gevist. Maar daarna vergaat ons het lachen, want Lisanne en Pin zijn nergens te zien. Ik bedenk me dat ze waarschijnlijk nog onder de boot zitten, en dat is goed, want daar zijn open ruimtes met lucht. Maar die boot, die gaat op een golf af die verticaal twee meter de lucht in gaat. Ik begin te huilen terwijl ik wanhopig de golven af speur. Dan verschijnt Pin aan de zijkant van de boot. Opluchting, maar Lisanne is er nog steeds niet. Ik begin te gillen tegen de kapitein dat ik haar niet zie en waar ze is. De kapitein speurt samen met de kajakkers ook de golven af. Dan verschijnt ook zij aan de zijkant van de boot. Vrijwel meteen erna komen ze in rustig water en kan de gids, die nog steeds op de boot staat, het ding omtrekken en kan iedereen veilig aan boord klimmen. Het blijkt dat Lisanne nooit onder de boot heeft gelegen, maar al die tijd door de golven heen en weer is geslagen. Ze heeft flink angstige momenten gekend en als ze van mijn paniek hoort komen bij haar ook de emoties los. Raften is supervet, maar zó intens had niet gehoeven. Hierna volgt nog één rapid, van niveau 4, en ik klim weer terug bij mijn team in de boot. Niveau 4 was tot nu toe goed te doen en ik wil het wel afmaken. Pas vlak voor we de rapid in gaan vertelt de gids dat ook deze een grote kans van omslaan heeft. Eerst vliegen we rechtuit vol op de golven aan en dat is echt heel leuk, maar op een gegeven moment komen we zijwaarts te liggen en dan slaat een golf vanaf rechts op ons in en gaan we zijwaarts recht de lucht in. Lisanne en ik zitten aan de rechterkant en kunnen ons dus boven ons vasthouden, de rest zit links en dus onderin de boot en heeft het een stuk lastiger. Nadat we door de golf heen zijn kijken we om ons heen en dan blijkt dat Lisan, de gids en ik als enige zijn blijven zitten. Veel tijd hebben we niet om daar trots op te zijn, want dat betekent dat we nu met maar drie man door het nog steeds wilde water moeten peddelen. De rest hangt aan een kajak, Liam vist weer ergens een verloren peddel vandaan, en baalt vooral als een stekker dat wij nog in de boot zitten (de ego's zijn groot hier). Als we weer in rustig water varen vissen we de rest terug de boot in en peddelen naar de kant, voor een zeer verdiende lunch met schitterend uitzicht over de Nijl. Na de lunch brengen zij ons direct naar Kampala, dus we laten Jinja helaas achter ons.
Kampala blijkt, zoals we al hadden gehoord, één grote krankzinnige verkeerschaos. Regels zijn er niet, weghelften worden genegeerd, en tussen die enorme puinhoop van auto's, bussen, motoren en voetgangers steekt er af en toe ook nog lukraak een geit of koe de weg over. Hartstikke leuk om een keer te zien en tussendoor te lopen, maar we zijn ook wel heel blij om de volgende dag weer te vertrekken. Onze volgende bestemming, het Mpanga bos, ligt 50 kilometer verderop en over deze afstand doen we vijf uur (waarvan vier uur in Kampala). We gaan met de matatu, en zitten met z'n vieren op de voorste twee stoelen. De vrouw naast mij heeft een peuter op schoot en boodschappen tussen haar benen, dus voor haar levende kip heeft ze geen plek en die dumpt ze bij mij op schoot. Ik besluit de verveling wat tegen te gaan door een natuur documentaire van Disney te bekijken, en dat bevalt de rest van de bus best prima. Niet alleen onze rij kijkt mee, ook de rij achter ons hangt over de rugleuning heen. Bus entertainment mogelijk gemaakt door Karen, tot uw dienst. Ver in de middag komen we uiteindelijk bij Mpanga aan, een bos met een kleine gemeenschap van lemen huisjes er omheen. Deze gemeenschap staat bekend om het maken van drums, en dus zijn er meerdere kraampjes waar dit niet alleen verkocht, maar ook ter plekke gemaakt wordt. De geiten huiden liggen te drogen, ze zijn aan het weven  en naaien. Helaas veel te groot om als souvenir mee te nemen, maar leuk om te zien! Wij zelf slapen op de rand van het bos in een betonnen spookhuis. Er is geen elektriciteit dus inktzwart donker binnen, de deuren kraken en piepen en gaan uit zichzelf open en dicht. Met z'n twee maken we er flink grapjes over, maar alleen had ik hier echt niet willen zitten. Overdag gaan we zelf op onderzoek in het bos. Van de ruim 300 soorten exotische vlinders die daar leven tellen wij er 38. We zien groepen roodstaart apen en zwart/witte colobus apen, en vogels die eruit zien (en klinken als) dinosauriërs. 'S avonds gaan we met de gids op pad om bush-babies te zoeken. Deze nachtdieren zijn vrij zeldzaam en daarbij schijnt de maan heel fel, dus we weten dat onze kansen klein zijn. We speuren nauwgezet het bos af, denken een paar keer dat we wat zien, maar elke keer blijken het sterren of schaduwen te zijn. Als we de hoop eigenlijk al hebben opgegeven en onderweg terug zijn, spot onze gids er plotseling één! Bijzonder fel reflecteren zijn ogen in het licht van de zaklamp, dus ook wij zien hem meteen. Ondanks dat het beestje niet veel groter is dan een rat en hoog in de boom zit, kunnen we hem toch goed zien. Hij waggelt wat heen-en-weer over de tak, en blijft een paar minuten in zicht voordat hij tussen de bladeren verdwijnt. Een stukje verderop komen we zijn maatje tegen, maar meer dan een hele korte reflectie van de ogen zien we niet. Toch nog één gezien, wij zijn blij!
De volgende ochtend is het alweer tijd om naar Entebbe te vertrekken. De boswachter brengt ons, dus in plaats van de hele dag kwijt te zijn aan overstappen en in de file staan in Kampala, zijn we nu binnen twee uur terug in het hotel waar we de reis ook zijn begonnen. Wat is het bizar om hier terug te zijn en te realiseren wat er allemaal is gebeurd en gedaan sinds onze vorige overnachting hier. Als we het terrein  op rijden zien we een wel heel bekend gezicht net achterop een boda boda het terrein áf rijden: Pin! Zij vertrekt diezelfde avond nog, en dus zitten we met haar een paar uur aan het water over onze reizen te praten (zij heeft er net 5 maanden op zitten). Wat leuk om haar weer tegen te komen, en ook zij is blij dat ze haar laatste avond hier niet alleen door hoeft te brengen. Lisanne en ik hebben dan nog één volle dag, in Afrika is vliegen of landen op christelijke tijden niet mogelijk dus wij stijgen om 4.15 's ochtends op. Die laatste dag zijn we best moe en moeten we onszelf echt motiveren om wat te doen. Moeder natuur helpt ons een beetje mee, het is inmiddels echt volle bak regenseizoen dus tot ver in de middag komt er een waanzinnige hoosbui uit de lucht vallen. De laatste dag lopen we dus op de droge momenten wat door de gemeenschap om ons hotel heen, genieten van de prachtige gospels van de naastliggende kerken, maar voornamelijk zijn we lekker aan het uitrusten bij onze hut om de afgelopen reis te verwerken. Het is onvoorstelbaar dat we dit alles maar in vier weken hebben gedaan. Wat een landen, wat een ervaringen. Wat voorrecht dat we dit allemaal mochten doen. Want oprecht: dit maak je maar één keer in een leven mee.