Guatemala

En weer door! Na een fijne kerst met de familie en Oud & Nieuw met de liefde van mijn leven pak ik mijn reis weer op in Guatemala. Via werkelijk ieder medium krijg ik door dat Guatemala-stad niet bepaald de beste plek is om te verblijven, dus vanaf het vliegveld ga ik direct door naar het naastliggende Antigua. Het is even doorbijten na een lange vlucht, maar het is de extra reistijd meer dan waard. Antigua is lang de hoofdstad van koloniaal Guatemala geweest, maar na een aantal zeer heftige aardbevingen en vulkaan uitbarstingen is het centrum verplaatst naar het veiliger gelegen Guatemala-stad. Dit heeft tot gevolg dat je in Antigua rechtstreeks de 18e eeuw binnenloopt. Het stadje is nog steeds klein (45.000 inwoners), de straten belegd met keien, op elke hoek is wel een (ruïne van) een kathedraal te vinden, en er staat geen gebouw jonger dan 200 jaar. De kleuren van het stadje zijn overweldigend – niet alleen de gebouwen, maar vooral de kleding van de lokalen. Mannen dragen hier moderne kleding, maar alle vrouwen zonder uitzondering zijn traditioneel gekleed. De jurken zijn prachtig en ik denk niet dat ik eerder zoveel kleuren tegelijkertijd op een mens heb gezien. Overal zijn marktjes te vinden: op straat, in koloniale gebouwen, zelfs in ruïnes. Het is heerlijk om hier een paar dagen rond te slenteren en te acclimatiseren. De avonden zijn helemaal spectaculair. Het hotel waar ik zit heeft een dakterras dat ruim uitzicht geeft op de lichtjes van de stad en de 3 omliggende vulkanen. Eén van deze vulkanen is actief en overdag stomen de rookwolken omhoog. ’s Avonds als het donker is, is vanaf ons dakterras zelfs de lava te zien! Hoe dieper in de nacht hoe actiever de vulkaan en hoe helderder de lucht, dus elke nacht rond 3 uur ga ik gewikkeld in dikke fleece dekens naar boven. Wat een waanzinnig gezicht, de lava schiet tientallen meters de lucht in en af en toe zien we zelfs stukken naar beneden langs de helling vallen! Bijna iedereen die naar Guatemala komt, beklimt een van de vele vulkanen hier. In eerste instantie stond dat ook op mijn lijst, maar al snel realiseer ik me dat ik dit zou doen omdat het in de verwachting ligt, niet omdat ik er zelf gelukkig van zou worden en ik besluit lekker beneden aan de grond te blijven. Het uitzicht vanaf dit dakterras maakt dat besluit meer dan goed!
Na Antigua trek ik door naar Atitlán. Dit is een door vulkanen omringd meer waar meerdere dorpjes omheen liggen en een absolute ‘must-see' in Guatemala. Ik kies voor het dorpje Panajachel, aangezien deze tegenover alle vulkanen ligt en dus het mooiste uitzicht heeft, en omdat dit dorp het dichtst bij Chichicastenango ligt. Deze laatste stad heeft elke donderdag en zondag een enorme markt, en aangezien ik op woensdag bij het meer aankom, komt dat precies goed uit. Vanaf mijn hotel is het 1.5uur met de bus naar de markt, en ik word totaal overdonderd bij aankomst. Tussen een wirwar van tientallen steegjes staan meer dan 1000 kraampjes op elkaar gepropt. Binnen enkele stappen ben ik opgeslokt in de chaos en compleet de weg kwijt (gelukkig hebben we een paar uur de tijd en Google Maps bij de hand). De meeste kraampjes verkopen traditionele kleding en sieraden of eten. Ook hier weer zijn de kleuren, geuren en geluiden overweldigend. Guatemala is best toeristisch, maar op een dusdanige manier dat het niet vervelend is. Ook op deze markt ben ik zeker niet de enige buitenlander, maar wij zijn ver in de minderheid vergeleken bij de hoeveelheid lokalen die er rond lopen. Middenin de markt ligt een hele bijzondere kerk, die het katholicisme met de Maya-cultuur heeft gecombineerd. Na vele van de oorspronkelijke volkeren te hebben uitgeroeid op dit continent, hebben de Spanjaarden 500 jaar geleden besloten de Maya tot op zekere hoogte hun cultuur te laten behouden, zolang ze zich maar tot het christendom bekeerden. Dit is vandaag de dag nog steeds te merken: 40% van de bevolking is Maya en er zijn nog veel van hun ceremoniën, talen (sommigen spreken alleen hun eigen taal en niet of nauwelijks Spaans) en gebruiken te zien en te horen. Zo ook deze kerk, de hele trap naar boven is bedekt met kleurrijke bloemen, binnen staat het blauw van de wierook en het interieur is een mix van zware, katholieke inrichting met hele felle, vrolijke versieringen. Erg indrukwekkend! Na de markt blijf ik nog een dag in Panajachel, slenter een beetje door de stad maar breng mijn tijd voornamelijk in het zonnetje op de pier, de boulevard en het strand door. Het uitzicht op de vier vulkanen aan de overkant van het helder blauwe meer verveelt geen moment en met pijn in mijn hart trek ik na twee dagen weer door.
De volgende stop is Quetzaltenango, of, zoals het door iedereen wordt genoemd: Xela (afkorting van de oorspronkelijke Maya naam van de stad, Xelajú). Deze stad is mij aangeraden door meerdere mensen en blogs, maar eerlijk gezegd valt het mij tegen. Het is een grauwe stad en ik vind de sfeer minder fijn dan op de vorige plekken. Gelukkig is mijn hostel wel heel leuk, het is een schattig koloniaal pand met twee prachtige patio’s waar iedereen samenkomt. Eén hele dag breng ik door met kletsen met mijn medereizigers. Het klinkt stom, maar ik was zo wanhopig toe aan contact dat ik hier volop van geniet. Reizen is fantastisch en ik reis liever alleen dan helemaal niet, maar het valt me vele malen zwaarder dan gedacht en na een week reizen voel ik me afschuwelijk eenzaam. Het zijn niet zo zeer de minder leuke dagen, die kom ik wel door. Vooral bij een mooi uitzicht of bijzondere markt mis ik iemand om dat mee te delen. Maar het zijn de kleine momenten dat ik Lisanne, en Jelle (en soms zelfs Guus), het meeste mis. De shuttle bus vanuit Antigua waar de tassen en koffers op het dak moeten en letterlijk bij de eerste bocht naar beneden storten; de keer dat we bijna door de voorruit vliegen nadat onze chauffeur vol op de rem gaat omdat de bus voor ons midden op de snelweg stopt zodat er mensen uit kunnen stappen; de buschauffeur die één van de passagiers in Chichicastenango niet kan vinden en besluit door de stad te gaan rijden met zijn hoofd uit het raam terwijl hij hard ‘CHRISTIAAAAAAAN' roept en binnen een paar minuten onvoorstelbaar genoeg deze Christian nog vindt ook. Op dat soort momenten hoor ik mijn reisgenootjes commentaar maken in mijn hoofd en dat zijn dan ook de momenten dat de eenzaamheid het ergst steekt. Er is echter niet veel aan te doen en daarom geniet ik extra van de korte contacten die ik maak.
Naast Xela liggen de door het hele land bekende hotsprings dus die bezoek ik natuurlijk, en deze zijn inderdaad heerlijk. Hoog in de bergen, midden in het regenwoud liggen deze baden. Het hete water komt van een tientallen meters hoge rotswand naar beneden druppelen en er zijn uitzichten over de bergen en vulkanen. Heerlijk om zo even te ontspannen. Deze ontspanning verdwijnt echter als sneeuw voor de zon als ik er een paar uur later achter kom dat mijn pinpas is geskimd. Op zich valt het nog mee, ik kom er al snel achter dus is er maar een paar euro van mijn rekening gehaald. Als je veel reist, dan hou je er ook rekening mee dat je een keer beroofd gaat worden. Vele verhalen heb ik al gehoord van mensen die onder bedreiging van een vuurwapen of mes van al hun spullen zijn afgeholpen. Van alle manieren waarop je beroofd kan worden, is een geskimde pas toch echt wel de minst erge. In tegenstelling tot een ‘persoonlijke' beroving heb ik mijn paspoort, telefoon, foto’s et cetera nog en de emotionele schade is nihil. Eerlijk gezegd kan ik het ze hier niet eens kwalijk nemen. Guatemala is schitterend, maar wel een derde wereld land met een vreselijk corrupte regering. Brandweer, politie, het zijn allemaal vrijwilligers. Een meerderheid van de bevolking kan niet lezen en schrijven, en waar het leven in de stad nog wel te doen is, hebben de mensen op het platteland geen elektriciteit of stromend water en het enige eten dat ze kunnen betalen is rijst en bonen (voor ontbijt, lunch en avondeten). De gemiddelde toerist geeft op een dag meer uit dan sommigen hier in een jaar verdienen. Ik kan er niet boos om zijn dat iemand in zulke omstandigheden probeert daar een graantje van mee te pikken. Dat betekent echter niet dat ik mijn zuur verdiende centjes maar laat gaan, mijn pas wordt per direct geblokkeerd. Wat inhoudt dat niet alleen zij, maar ook ik niet meer bij mijn geld kan en ik maak me op voor een paar weken creatief reizen. Gelukkig heb ik op het thuisfront mijn fantastisch lieve ouders als back-up om me hierbij te helpen, en samen vogelen we uit hoe nu verder. De steun die ik van ze krijg, de stress die dit wegneemt en mijn dankbaarheid hiervoor zijn niet in woorden uit te drukken.
Natuurlijk gaat de reis gewoon door en ik pak mijn spullen op richting Lanquín. De busreis hierheen is fantastisch. Dwars door de bergen rijden we uren lang door het hart van het land waar geen toerist te vinden is en zie ik zo, naast dramatische uitzichten over de berg- en vulkaantoppen, ook veel van het lokale leven. De wegen zijn verschrikkelijk slecht, maar in tegenstelling tot Colombia kunnen ze hier wel normaal rijden dus voor het eerst in tijden geniet ik weer met volle teugen van een busrit. Met een overnachting tussendoor in het vreselijk lelijke en regenachtige Cobán kom ik een dag later terecht in het paradijs. Lanquín zelf is een heel klein dorpje op de bodem van een vallei dat alleen via een modderig weggetje te bereiken is (we doen een uur over de laatste 10 kilometer), en het leven neemt hier een aangenaam kabbelend tempo aan. Het hostel wat ik heb geboekt ligt op de rand van het dorp, op een groot stuk land staan verspreid aan de rivier de bamboehutten die onze slaapvertrekken en restaurant vormen. Het is de mooiste plek waar ik ooit heb verbleven, en gelukkig heb ik hier een aantal dagen. Er is veel te doen in de omgeving, dus deze dagen zijn goed gevuld. Naast heerlijk door het dorp en de omgeving wandelen bezoek ik de Grutas de Lanquín, een enorm grottenstelsel die ook wel de batcaves worden genoemd vanwege de vele vleermuizen die er wonen. Nou heb je veel vleermuizen, heel veel vleermuizen, en dan zijn er nog deze grotten. Er wonen hier meer dan een miljoen (!) van deze beestjes. Als wij rond de schemering naar binnen gaan zijn zij net onderweg naar buiten om muggen te gaan jagen, en de eindeloze stroom vleermuizen die langs en over ons heen vliegt is onvoorstelbaar. De grotten zelf zijn zo mogelijk nog indrukwekkender; tientallen meters hoog en vol met stalagmieten en stalactieten, het is een onwerkelijke omgeving waar Anton Piek een puntje aan kan zuigen. Een uur lang glibberen en klauteren we over de rotsen. Wandelen, vliegen, zwemmen; het is allemaal niet voor mij weggelegd. Klimmen en klauteren daarentegen, daar ben ik voor gemaakt. We worden begeleid door een afstammeling van de K'iche Maya (de Maya zijn grofweg te vergelijken met de Oude Grieken, het was één cultuur die weer was opgedeeld in verschillende stammen of volkeren. Het gebied rond Xela werd bewoond door de Mam, dit gebied door de K'iche). Deze gids, Maka, is ontzettend grappig en vertelt honderduit over alle wonderlijke formaties, de grotten zelf, de vleermuizen, laat ons het verschil tussen de kwarts en calcium stalagmieten zien, en is vriendelijk genoeg om de vogelspin die hij normaal gesproken over zijn hand laat lopen achterwege te laten als hij erachter komt dat ik (en het andere stel op de tour) niet echt warmlopen voor dat idee. Wij gaan maar 500 meter diep de grot in, maar Maka vertelt ons dat de grotten veel groter zijn. Zo groot zelfs, dat ze tot op de dag van vandaag niet weten waar het einde is. Hijzelf is ooit met vrienden 24 uur lang door de grot geklommen en tot 7 kilometer diep gekomen, en toen zijn ze maar omgedraaid. Het is niet te bevatten dat Moeder Natuur zoiets prachtigs heeft gemaakt. Het klauteren, de onwerkelijke omgeving en de vleermuizen, het is zo een fantastische excursie dat ik er de volgende dag nog steeds opgewonden van ben. En dat is maar goed ook, want die dag heb ik een zware excursie op de planning staan dus ik kan elk beetje energie gebruiken. De voornaamste reden dat mensen naar deze uithoek komen is het natuurpark Semuc Champey. Dit park is gevormd rond de rivier waar ook mijn hostel aan ligt, en daar is een natuurlijke brug van kalksteen over 300 meter gevormd waar de rivier onderdoor stroomt. Bovenop deze brug hebben zich natuurlijke zwembaden gevormd van helderblauw water. Ik doe eerst de enorm zware klim naar het uitzichtpunt, 500 meter omhoog over modderige in de rots uitgehakte ‘trappen', maar het uitzicht is de klim meer dan waard. Eenmaal weer beneden kom ik zowaar een groep brulapen tegen! In andere landen had ik ze al gehoord, maar helaas niet gezien. Hier loop ik zo een hele familie inclusief baby’s tegen het lijf! Wat is dat fantastisch, ze zitten heel dichtbij en ik kan duidelijk hun prachtige vacht en gezichtjes zien. Na een halfuurtje met deze familie te hebben doorgebracht loop ik door naar de zwembaden, ik ben inmiddels wel door aan een verfrissende duik. Het water is helder met heel veel vissen en heerlijk koel. Ondanks dat dit het hoogseizoen is en Semuc Champey een plek is waar iedere toerist langskomt, is het ook hier weer niet druk. Het hele park deel ik met nog 30 andere mensen, het uitzichtpunt had ik zelfs helemaal voor mezelf. Weer een supergoede dag erbij!
Op dit moment zit ik mijn laatste dag in dit park. Vandaag een rustige dag, misschien dat ik nog ga tuben over de rivier of een chocolade tour ga doen, maar het draait vooral om spullen pakken en dan is het morgen alweer tijd om te vertrekken. Op het moment van schrijven kwam net de hostel eigenaar aanlopen met een grote schorpioen die hij op het terrein heeft gevonden, de angel had hij niet meer dus hij is niet giftig waardoor we hem vast konden pakken. Toch nog wat sensatie op deze rustige dag meegekregen!